Çocuklarda Saldırganlık Davranışı: Sebepler ve Çözüm Yolları
Saldırganlık, tüm insanlarda doğuştan var olan bir içgüdüdür. Bebekler, dişleri çıkmaya başladığında, ilk saldırganlık eğilimlerini annelerinin memesini ısırarak gösterebilir ve bu durumdan haz alabilirler. Çocuk büyüdükçe bu davranış devam eder, ancak toplumsal öğrenme ile daha sosyal ve kontrollü bir hale gelir. Saldırganlık, genellikle çocuk kendini anlaşılmamış hissettiğinde veya engellendiğinde ortaya çıkar. Yaşıtlarıyla ya da kendilerinden büyük çocuklarla oyun oynarken veya gerilim yaşadıklarında, çocuklar vurma, ısırma, tükürme, saç çekme, tekme atma gibi agresif davranışlar gösterebilir. Küçük çocuklar, duygusal ve sosyal gelişimleri henüz tam olarak olgunlaşmadığı için bu tür davranışlar sergileyebilir. Ancak bu tür davranışlar sürekli hale gelir ve uyum seviyesini bozarsa, ebeveynlerin dikkatli olması gerekir.
Saldırgan Çocuklarda Görülen Davranışlar
Saldırgan davranışlar sergileyen çocukların bazı ortak özellikleri vardır:
- Sinirli ve eyleme geçmeye hazır olurlar.
- Kendilerini ifade etmekte güçlük çekerler.
- İsteklerini bağırarak dile getirirler.
- Akranları ve yetişkinlerle ilişkilerinde sürekli sürtüşmeler yaşarlar.
- Kolayca sinirlenir, kavga etmeye meyillidirler.
- Kuralları çiğner ve cezalarla pek etkilenmezler.
- Öfkeyi kontrol etmekte zorlanırlar.
- Tepkileri aşırı ve duruma orantısızdır.
- Engellemeye karşı toleransları düşer.
- Problem çözme becerileri ve duygularını uygun şekilde ifade etme yetenekleri düşüktür.
Okulda Saldırganlık
Okul ortamında saldırgan çocuklar, şu tür sorunlarla karşılaşabilirler:
- Dikkat ve konsantrasyon sorunları yaşarlar.
- Sınıf aktivitelerinde oyunbozanlık yaparlar.
- Diğer çocuklarla sık sık kavgaya girerler.
- Şiddet içerikli oyunlar oynarlar veya şiddet temalı TV programlarını izlemekten hoşlanırlar.
- Hayvanlara yönelik olumsuz davranışlar sergileyebilirler.
Saldırganlık Davranışının Nedenleri
Çocuklarda saldırganlık davranışları çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir:
- Anne-baba tutumları: Saldırgan davranışların ebeveyn tarafından pekiştirilmesi.
- Sağlıksız aile ortamı: Çocuğun aşırı katı cezalandırma veya yetersiz sevgi görmesi.
- Cinsel rol ve kültürel etkiler: Bazı kültürlerde erkek çocuklarının saldırganlıkları hoşgörüyle karşılanabilir.
- Fiziksel cezalandırmalar: Çocuğun dayak yemesi.
- Televizyon ve bilgisayar oyunları: Şiddet içerikli medya, çocukların saldırgan davranışlarını tetikleyebilir.
- Fizyolojik problemler: Çocuğun fizyolojik sağlık sorunları da davranışlarını etkileyebilir.
Saldırgan Davranışları Düzenlemek İçin Ebeveynlere Öneriler
1. Model Olmaktan Kaçının: Anne ve babalar, çocuklarına saldırgan davranışları model olarak göstermemelidir. Kendi saldırgan tutumlarını kontrol etmeleri gereklidir.
2. Temel İhtiyaçları Karşılama: Her yaş dönemi için çocuğun temel ihtiyaçları düzenli olarak karşılanmalıdır. Bu, öfke ve saldırganlık gibi duygusal sorunları önlemeye yardımcı olur.
3. Ödüllendirmemek: Saldırgan davranışlar ödüllendirilmemelidir. Çocuk, isteklerini yerine getirmek için saldırganlık kullanmayı alışkanlık haline getirebilir.
4. Dayak ve Cezadan Kaçınmak: Saldırgan davranışları dayakla cezalandırmak, sorunu çözmek yerine daha da derinleştirebilir. Bunun yerine, çocuğun saldırganlığının nedenleri araştırılmalıdır.
5. Sakinleşme ve Konuşma: Çocuk sakinleştiğinde, davranışları hakkında konuşulmalı ve bu konuşmalar, çocuğun duygularını anlamaya yönelik olmalıdır.
6. Şiddet Modellerinden Uzak Tutma: Çocuk, şiddet içeren TV programları ve bilgisayar oyunları gibi modellerle karşılaştırılmamalıdır. Bu tür içerikler, çocukların saldırganlık davranışlarını artırabilir.
7. Alternatif Etkinlikler Sunma: Çocukların saldırganlıklarını sağlıklı bir şekilde ifade edebilecekleri etkinlikler önerilebilir. Resim yapmak, kumla oynamak, boyama yapmak gibi faaliyetler, çocuğun öfkesini yatıştırabilir. Ayrıca, spor etkinlikleri de stres atma açısından faydalıdır.
8. Tutarlı ve Sevgi Dolu Bir Yaklaşım: Ebeveynler, çocuklarına karşı tutarlı olmalı, sevgi ve ilgi gösterirken aynı zamanda disiplinli bir yaklaşım benimsemelidir.
Konya Psikolog Desteği Alarak Saldırganlıkla Başa Çıkma
Çocuğunuzda saldırganlık davranışlarının sürekli hale gelmesi durumunda, bir Konya psikolog desteği almanız önemli olabilir. Konya’daki bir psikolog, çocuğunuzun duygusal dünyasına inerek davranışlarının kökenlerini anlamanızı sağlayabilir ve profesyonel bir çözüm önerisi sunabilir.

